Podmioty prowadzące działalność gospodarczą posiadają w swoich aktywach składniki o trwałym charakterze. Jedną z kategorii aktywów trwałych w bilansie firmy są tzw. środki trwałe. Również dla potrzeb podatkowych ustalona została definicja grupy środków trwałych.
Fotowoltaika jak najbardziej może spełniać przedmiotowe kryteria klasyfikacji majątku jako środek trwały i stanowić w firmie aktywo podlegające czasowej amortyzacji, rozłożonej na okres planowanej użyteczności instalacji fotowoltaicznej. W myśl ustawy o rachunkowości środkiem trwałym są zasoby kontrolowane przez podmiot mające w przyszłości przynieść korzyści firmie. Uważa się, że są to zasoby o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby firmy.
Ustawa podatkowa CIT również wskazuje na cechy charakterystyczne: własność lub współwłasność mienia, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w momencie przyjęcia do użytkowania, użytkowane z założenia dłużej niż rok, przeznaczone na potrzeby firmy bądź do oddania w najem i w innego tego typu umowy.
Obie definicje – pomimo drobnych różnic – posiadają wiele podobieństw oraz jasno określają cechy środka trwałego. Fotowoltaika – spełniając ów kryteria – może zostać zaliczona do środków trwałych firmy.
Sposób zaewidencjonowania fotowoltaiki jako środka trwałego zależy od technicznych przesłanek. W celu właściwej klasyfikacji fotowoltaiki stosuje się Rozporządzenie w sprawie Klasyfikacji Rodzajowej Środków Trwałych z 2016 roku. Zgodnie z nim, jeśli fotowoltaika stanowi część konstrukcyjnie powiązaną z budynkiem, której nie można odłączyć od budynku bez trwałych uszczerbków, stanowi instalacje wbudowaną na stałe, to wtedy klasyfikujemy ją do grupy 1 KŚT „Budynki i lokalne”. W takiej sytuacji stawka amortyzacyjna dla celów podatkowych jest zbieżna ze stawką dla odpowiedniej kategorii budynku (najczęściej od 2,5 do 4,5% w skali roku).
Inną sytuację mamy w przypadku odrębności instalacji fotowoltaicznej. Wówczas traktujemy ją jako odrębny obiekt inwentarzowy i amortyzujemy samodzielnie (niezależnie od budynku), klasyfikując fotowoltaikę najczęściej jako kategorię: urządzenia i maszyny techniczne.
W przypadku gdy instalacja fotowoltaiczna jest traktowana jako odrębny środek trwały, trzeba jej przypisać właściwą kategorię zgodnie z zapisami Klasyfikacji Środków Trwałych. Instalacja fotowoltaiczna jako samodzielny środek trwały najczęściej zostaje zaliczana do jednej z dwóch grup:
Dodatkowo pamiętajmy, że na mocy ustawy CIT, wszystkie środki trwałe – w tym i fotowoltaika – o wartości do 10.000 mogą zostać spisane w koszty poprzez jednorazową amortyzację w miesiącu przyjęcia do użytku.
Zobacz również: